Rezerwy bankowe Nigerii wzrosły do ok 26,8 biliona N w sierpniu 2024 rznaczny wzrost od Rok wcześniej 19,4 biliona dolarówpodczas gdy Bank Centralny Nigerii (CBN) kontynuuje agresywne zacieśnienie polityki pieniężnej pod rządami gubernatora Yemi Cardoso.
Skok ten jest odpowiedzią na wysiłki CBN mające na celu powstrzymanie rosnącej inflacji i ograniczenie nadmiernej płynności w systemie finansowym.
Na swoim ostatnim posiedzeniu Komitetu Polityki Pieniężnej (MPC) komitet podniósł stopę polityki pieniężnej (MPR) o 50 punktów bazowych do 27,25%, sygnalizując kontynuację cyklu zacieśniania polityki pieniężnej.
Co być może bardziej znaczące, RPP podniosła także współczynnik rezerwy gotówkowej (CRR) o 500 punktów bazowych do 50%, co stanowi wyraźny dowód determinacji głównego banku w zabezpieczeniu płynności i ustabilizowaniu gospodarki.
CRR Hikes pod przewodnictwem Cardoso
Od czasu objęcia urzędu gubernator Yemi Cardoso w dużym stopniu polega na rozporządzeniu CRR w zakresie zarządzania płynnością, zwiększania rezerw i łagodzenia presji inflacyjnej.
- CRR, który we wrześniu 2022 r. wynosił 27,5%, został po raz pierwszy podniesiony do 32,5% pod rządami poprzedniego kierownictwa.
- Jednak dopiero na pierwszym posiedzeniu RPP Cardoso w lutym 2024 r. gwałtownie podniesiono CRR do 45%, a dalsze podwyżki spowodowały, że w sierpniu 2024 r. osiągnęły one poziom 50%.
- Ponadto na posiedzeniu RPP w marcu 2024 r. odnotowano wzrost CRR dla banków handlowych z 10% do 14%.
- Poszerzyło to sieć zarządzania płynnością w całym systemie finansowym, przyczyniając się do zauważalnego wzrostu rezerw bankowych.
Wynikający z tego wzrost rezerw bankowych odzwierciedla skumulowany efekt tych polityk, przy czym rezerwy wzrosną o 7,4 biliona dolarów w okresie od sierpnia 2023 r. do sierpnia 2024 r.
Duża część tego wzrostu miała miejsce między grudniem 2023 r. a sierpniem 2024 r., kiedy to rezerwy wzrosły o 2,1 biliona dolarów tylko w ciągu ostatnich dwóch miesięcy, zbiegając się z gwałtownymi podwyżkami CRR.
Inflacja, podaż pieniądza i obciążenie płynności
Polityka CBN jest odpowiedzią na podwójne wyzwania, jakim jest inflacja i rosnąca podaż pieniądza.
- Stopa inflacji w Nigerii utrzymuje się na stałym wysokim poziomie 32,15% według stanu na sierpień 2024 r., na co wpływa nieefektywność strukturalna, światowa presja cenowa i zmienne koszty energii.
- W tym kontekście podwyżki CRR służą jako bezpośredni mechanizm ograniczenia podaży pieniądza, która obecnie wynosi 107 bilionów dolarów, poprzez blokowanie środków w rezerwach banku centralnego.
- Na posiedzeniu we wrześniu 2024 r. RPP uznała dalszy wzrost podaży pieniądza i pilną potrzebę ograniczenia nadmiernej płynności.
- Komisja wyraziła zaniepokojenie presją inflacyjną zaostrzoną przez tę nadwyżkę płynności, szczególnie w świetle rosnącego popytu na waluty.
- RPP również odnotowała rosnący deficyt budżetowy, ale przyznała, że rząd w dalszym ciągu zobowiązuje się do powstrzymywania się od finansowania monetarnego za pośrednictwem metod i środków.
Podejście CBN do zarządzania płynnością poprzez podwyżki CRR i korekty stóp procentowych stanowi część szerszej strategii kontrolowania inflacji i utrzymywania stabilności cen.
Bankierzy wyrażają zaniepokojenie
Bankierzy wyrazili obawy dotyczące skutków tych agresywnych podwyżek CRR. Ponieważ CRR wynosi obecnie 50%, banki są zmuszone blokować połowę swoich depozytów klientów w CBN, gdzie nie otrzymują odsetek.
Mimo to w dalszym ciągu płacą odsetki od pełnych 100% otrzymanych depozytów. Dynamika ta wywiera coraz większą presję na marże banków, utrudniając im efektywne udzielanie kredytów i utrzymanie rentowności.
- „W obecnym stanie płacimy odsetki od 100% depozytów, ale mamy dostęp tylko do 50%, które możemy pożyczyć” – zauważył jeden z bankierów.
- Sytuacja ta jest szczególnie dotkliwa, gdy spojrzeć na nią przez pryzmat rachunków oszczędnościowych, które obecnie są oprocentowane średnio na poziomie 8,2%.
- „Połowa tych depozytów oszczędnościowych trafia bezpośrednio do CBN, gdzie zarabiamy 0%” – ubolewał bankier. „Zasadniczo płacimy 16,4% (8,2% całkowitego depozytu) za część środków, którą faktycznie pożyczamy, co jest wyraźnie niezrównoważone”.
Nastroje te odbijają się echem w całym sektorze, ponieważ inni bankierzy podobnie opisali poziomy CRR jako dławiące. Załamanie płynności spowodowane podwyżką rozporządzenia CRR nie tylko ogranicza zdolność banków do udzielania kredytów, ale także podnosi koszty pożyczek dla przedsiębiorstw i konsumentów, co może jeszcze bardziej zahamować wzrost gospodarczy.
