Długotrwała zagadka Mechanizmu z Antykithiry została rozwiązana przypadkowo, dzięki połączeniu pracy amatorów i obliczeń astronomicznych.
Jedną z tajemnic otaczających Maszyna z Antykithiry (Lub Antykithiraw języku greckim), uważany za najstarszy komputer na świecie, sprzed ponad 2000 lat, został rozwiązany przez naukowców — i przez amatora, jako sposób na zabicie czasu. Część obliczeń obejmowała nawet techniki analizy czasoprzestrzeni, pokazując złożoność starożytnego urządzenia.
Antykithira to komputer mechaniczny, co oznacza, że do obliczeń wykorzystuje mechanizmy analogowe, które można znaleźć w Wrak statku na Morzu Egejskim, na wyspie Antykithira, w 1901 roku. Mechanizm pochodzi z II wieku p.n.e., jest wykonany z brązu i ma co najmniej 30 kół zębatych, jest bardzo precyzyjny i skomplikowany.
Odkrywanie Antykithiry
Do czego właściwie służył starożytny kalkulator? Według naukowców miał on przewidywać datę różnych przyszłych wydarzeń, w tym astronomicznych, takich jak zaćmieniaruchy planet i fazy księżyca, a także te bardziej przyziemne, takie jak kalendarz następnych igrzysk olimpijskich (a nie istnienie pęknięć w czasie, jak w Indiana Jones i Relikwia Przeznaczenia). Czego jednak nauka nie wiedziała, to natura kalendarza — czy był słoneczny czy księżycowy?
Odpowiedź nadeszła powoli. W 2020 r. analiza zdjęć rentgenowskich wykazała kilka regularnie rozmieszczonych otworów pod okręgiem kalendarzowym urządzenia, które było niekompletne. W związku z tym nie można było wiedzieć, ile otworów znajdowałoby się w całej Antykithirze, ale szacowano, że było ich od 347 do 367, co mogło obejmować zarówno kalendarze księżycowe ile energii słonecznej.
Naukowcy z Uniwersytetu w Glasgow zauważyli wówczas coś interesującego — YouTuber o imieniu Chris Budiselic tworzył amatorską replikę kręgu kalendarzi szukali sposobów na obliczenie, ile jest w nim dziur.
Graham Woan z Wydziału Fizyki i Astronomii uniwersytetu powiedział w oświadczeniu, że zainspirowało go to do zbadania analizy bayesowskiej w celu obliczenia, metody, która radzi sobie z niepewnością i niekompletnymi danymi. Wynik pokazał między 354 a 355 dziurami.
Joseph Bailey z tego samego uniwersytetu, ale z Instytutu Badań Grawitacyjnych, wykorzystał metodę statystyczną przeznaczoną do wykrywania i obliczania niepewności w fale grawitacyjnedelikatne elementy czasoprzestrzeni, na które wpływają wielkie wydarzenia, np. zderzenia czarnych dziur.
Wynik pokazał 354 lub 355 otworów w jednym promień średnica okręgu 77,1 mm, z niepewnością ⅓ mm. Obliczenia wykazały również, że każdy otwór różni się od następnego tylko o 0,028 mm, co jest niewiarygodną precyzją w przypadku czegoś tak starego.
Oprócz bardzo precyzyjnych technik pomiarowych, Grecy musieli mieć też pewną rękę, aby wiercić otwory z taką dokładnością, co pokazuje, jak pomysłowi byli ludzie tamtych czasów.
Wyniki badań, które ujawniły, że kalendarz był księżycowy, opublikowano w czasopiśmie naukowym Czasopismo zegarmistrzowskiei są opisywane przez naukowców jako „poetyckie”. Według nich, jest to interesująca symetria, że techniki używane do obliczania elementów wszechświata tam na zewnątrz służą lepszemu zrozumieniu tak starożytnego mechanizmu używanego do monitorowania nieba przez dwa tysiąclecia.
Źródło: Czasopismo zegarmistrzowskie, Uniwersytet w Glasgow
Trendy w Canaltech:
