Kiedy dowiadujemy się, że dziecko lub młody człowiek awansował o rok, gratulujemy mu sukcesu. Jednak nie wszystko jest różowe, gdy zmieniamy lata, a tym bardziej, gdy zmieniamy cykle. Przejścia szkolne mogą wiązać się ze znacznymi wyzwaniami.
Jakim wyzwaniom mogą stawić czoła? Literatura identyfikuje kilka wyzwań w przejściach szkolnych, które różnią się w zależności od kontekstu i cech uczniów. Jednym z największych wyzwań jest wzrost wymagań akademickich, który wymaga nowych umiejętności i szybkiej adaptacji. Czasami uczniowie stają również w obliczu utraty przyjaźni i konieczności tworzenia relacji społecznych, co może generować niepokój i stres, szczególnie w przejściach do szkoły średniej i wyższej, gdzie autonomia i tożsamość są bardziej wymagane.
Które lata są prawdopodobnie najtrudniejsze? Najtrudniejsze lata szkolne pod względem przejścia to te, w których uczniowie przechodzą z jednego etapu edukacyjnego do drugiego, stawiając czoła nowym wymaganiom akademickim, społecznym i emocjonalnym. Przejścia powszechnie uznawane za najtrudniejsze obejmują:
- Rozpoczęcie pierwszego roku nauki w szkole podstawowej, kiedy dziecko staje w obliczu zmiany środowiska z zabawowego na bardziej ustrukturyzowane, z większymi oczekiwaniami dotyczącymi nauki;
- Rozpoczęcie II cyklu (V rok), ponieważ jest teraz więcej przedmiotów, więcej nauczycieli, większa odpowiedzialność osobista, a czasami nawet zmiana miejsca zamieszkania na większą szkołę;
- Rozpoczęcie nauki w szkole średniej, ze wzrastającą złożonością programu nauczania i presją przygotowania się do zawodowej przyszłości;
- Podjęcie studiów wyższych wiąże się ze znacznym zwiększeniem autonomii i poczucia odpowiedzialności, w momencie, gdy budują one podwaliny swojej tożsamości i niezależności.
Co może pomóc złagodzić przejście? Zaangażowanie rodziny i wsparcie szkoły są kluczem do udanego przejścia do szkoły. Rodzice, którzy zapewniają wsparcie emocjonalne i edukacyjne, mogą pomóc zmniejszyć niepokój uczniów i dostosować oczekiwania dotyczące nowego roku szkolnego. Spójna komunikacja między szkołą a rodziną i wdrażanie stopniowego przejścia są niezbędne, aby zapewnić uczniom poczucie przygotowania i wsparcia podczas zmian w szkole.
Szkoła z kolei powinna organizować wizyty wstępne i sesje orientacyjne, aby zapoznać uczniów z nowym otoczeniem i rutyną. Niektóre skuteczne strategie obejmują prowadzenie rozmów dla uczniów i rodziców, wprowadzanie zajęć pozalekcyjnych i oferowanie zajęć z zakresu przeglądu i wsparcia w nauce.
Z kolei ważne jest dostosowanie ocen i strategii pedagogicznych do profili uczniów, aby ułatwić im adaptację do szkoły. Ponadto należy utrzymywać jasne rutyny, oferować informacja zwrotna Regularna praca szkolna i tworzenie przyjaznego i inkluzywnego środowiska to praktyki, które pomagają uczniom czuć się bezpieczniej, lepiej zorganizowanymi i mieć „kontrolę” nad swoją pracą szkolną. Wreszcie, dostęp do poradnictwa i usług psychologicznych, a także tworzenie formalnych lub nieformalnych grup wsparcia, promują emocjonalne dobre samopoczucie uczniów.
Podsumowując, jeśli wyzwania związane ze zmianami w szkole można nazwać „bólami wzrostu”, z którymi dzieci i młodzież mierzą się w trakcie nauki, to stanowią one również ważną okazję do wzmocnienia siebie i nauczenia się radzenia sobie ze wzlotami i upadkami szkoły i życia.
Autor pisze zgodnie z Porozumieniem Ortograficznym z 1990 r.
