Nowe badania opublikowane w środę sugerują, że Ozempic i podobne leki mogą mieć nieoczekiwane skutki uboczne. Lekarze w Massachusetts odkryli związek między aktywnym składnikiem leku, semaglutydem, a wyższym ryzykiem rzadkiej choroby, która może powodować ślepotę, zwanej nietętniczą przednią niedokrwienną neuropatią nerwu wzrokowego (NAION). Jednak wyniki nie dowodzą związku przyczynowo-skutkowego między tymi dwoma, a aby mieć pewność, potrzebne są dalsze badania, twierdzą naukowcy.
Badanie przeprowadzili okuliści z Harvard Medical School i Mass Eye and Ear, szpitala specjalistycznego zajmującego się problemami oczu, powiązanego z Harvardem. Zespół zainspirował się do zbadania potencjalnego związku po tym, jak natknął się na trzech pacjentów, którzy zaczęli tracić wzrok z powodu NAION w ciągu tygodnia. Już samo to byłoby dziwne, ponieważ NAION nie jest zbyt powszechne (szacunki sugerować że w USA co roku notuje się około 6000 nowych przypadków), jednak wszyscy trzej pacjenci przyjmowali także semaglutyd.
Naukowcy postanowili dogłębnie przeanalizować istniejące dane. Przeanalizowali dokumentację medyczną około 17 000 pacjentów Mass Eye and Ear, sięgającą 2017 r., kiedy to pierwszy lek na bazie semaglutydu Ozempic został zatwierdzony do stosowania w leczeniu cukrzycy typu 2. Obecnie Ozempic jest również stosowany jako lek odchudzający niezgodnie z przeznaczeniem, wraz z Ścieżkiwersja semaglutydu o wyższej dawce zatwierdzona w leczeniu otyłości. Semaglutyd i podobne leki okazały się skuteczne o wiele bardziej skuteczny w pomaganiu ludziom w utracie wagi jest skuteczniejsze niż sama dieta i ćwiczenia.
Skupili się na prawie 1700 pacjentach, u których zdiagnozowano cukrzycę lub nadwagę/otyłość, ale którzy nie mieli wcześniejszej historii NAION. Następnie śledzili diagnozy NAION między podobnie dopasowanymi grupami pacjentów, którym przepisano semaglutyd lub którym przepisano inne leki na cukrzycę lub otyłość.
Pacjenci byli monitorowani przez około trzy lata. W tym czasie zdiagnozowano 46 przypadków NAION wśród dopasowanych grup pacjentów. Jednak u tych, którym przepisano semaglutyd, znacznie częściej diagnozowano NAION, stwierdzili badacze. Ten wzór zaobserwowano w obu grupach pacjentów, chociaż ryzyko wydawało się wyższe u tych, którym przepisano lek na odchudzanie. W porównaniu z osobami przyjmującymi inne leki na otyłość, ryzyko NAION było ponad siedem razy wyższe u tych, którym przepisano semaglutyd.
„Wyniki tego badania sugerują związek między semaglutydem a NAION” – napisali lekarze w swoim artykule, opublikowany W środę w czasopiśmie JAMA Ophthalmology.
O ile wiedzą badacze, jest to pierwszy dowód, który kiedykolwiek sugerował, że semaglutyd może zwiększać ryzyko NAION. Jednak szybko wskazują, że ich praca sama w sobie nie może wykazać związku przyczynowo-skutkowego między semaglutydem a NAION, zwłaszcza że opiera się na retrospektywnych danych obserwacyjnych. Istnieją również inne zastrzeżenia do ustaleń.
Dostępne dane śledzą jedynie, czy ludziom przepisano te leki, na przykład, a nie czy je przyjmowali lub kontynuowali przyjmowanie przez cały okres badania. Biorąc pod uwagę swoje skupienie, Mass Eye and Ear widzi również o wiele więcej rzadkich przypadków okulistycznych, niż można by się spodziewać w populacji ogólnej. Jednocześnie niewielka liczba przypadków NAION zaobserwowanych w badaniu utrudnia określenie rzeczywistego dodatkowego ryzyka potencjalnie stwarzanego przez semaglutyd (nawet kilka przypadków w jednym lub drugim kierunku znacznie zmieniłoby współczynnik ryzyka). Naukowcy nie rozumieją również w pełni, dlaczego NAION występuje, a tym bardziej, w jaki sposób te leki mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia u ludzi. Mimo to semaglutyd naśladuje hormon GLP-1, który wiąże się z receptorami znajdującymi się w komórkach nerwu wzrokowego, co potencjalnie wyjaśnia, w jaki sposób mogą wystąpić powikłania, wyjaśnili naukowcy.
Chociaż NAION jest ogólnie rzadkie, jest drugą najczęstszą przyczyną ślepoty z powodu uszkodzenia nerwu wzrokowego, według naukowców. A biorąc pod uwagę rosnącą popularność tych leków GLP-1 i znacznie wyższe względne ryzyko NAION zaobserwowane w tym badaniu, potrzebne są bardziej obszerne badania, aby dowiedzieć się, czy to potencjalne powikłanie jest prawdziwe, czy nie. Większe retrospektywne badania z danymi zebranymi z wielu lokalizacji, randomizowane badania kliniczne, które śledzą pacjentów w czasie lub analizy śledzące zgłaszane zdarzenia niepożądane wszystkich leków GLP-1 to przykłady badań, które pomogłyby potwierdzić lub obalić ich ustalenia, twierdzą autorzy.
„Ponieważ było to badanie obserwacyjne, konieczne są dalsze badania w celu oceny związku przyczynowo-skutkowego” – napisali.
